Μια μέθοδος που μπορεί να ακολουθήσει ο καθένας και που αποτελεί έναν εύκολο και περιγραφικό τρόπο καταγραφής της φωτορύπανσης είναι η εύρεση των αμυδρότερων αστέρων που είναι ορατοί σε κάθε τόπο. Αυτό είναι γνωστό ως οριακό μέγεθος διά γυμνού οφθαλμού (naked eye limiting magnitude – NELM) και ισούται με το φαινόμενο μέγεθος του αμυδρότερου ορατού αστέρα διά γυμνού οφθαλμού.
Το φαινόμενο μέγεθος είναι μια μέτρηση της φαινόμενης λαμπρότητας ενός ουρανίου σώματος, (άστρου, πλανήτη κλπ) όπως φαίνεται από έναν παρατηρητή στη Γη. Όσο λαμπρότερο φαίνεται ένα σώμα, τόσο μικρότερη είναι η αριθμητική τιμή του φαινομένου μεγέθους. Πρώτος το καθιέρωσε ο Ίππαρχος, ο οποίος κατέταξε όλους τους ορατούς αστέρες σε 6 μεγέθη με 1ου μεγέθους να είναι οι λαμπρότεροι και 6ου οι αμυδρότεροι.
Διά γυμνού οφθαλμού, ένας παρατηρητής μπορεί να δει αμυδρούς αστέρες έως και πάνω από 6ου μεγέθους σε απόλυτα σκοτεινό ουρανό κάτι που μεταφράζεται σε πάνω από 2000 αστέρια ορατά δια γυμνού οφθαλμού. Ωστόσο, η κατάσταση στις αστικές περιοχές είναι αρκετά χειρότερη και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ορατοί μόνο αστέρες 1ου ή 2ου μεγέθους.
Για να κάνουμε την εκτίμηση, αναζητούμε τον αμυδρότερο ορατό αστέρα δια γυμνού οφθαλμού, κοντά στο ζενίθ ή σε ικανό ύψος. Το φαινόμενο μέγεθός του είναι το οριακό μέγεθος της περιοχής. Το πλεονέκτημα της μεθόδου είναι πως, θεωρητικά, μπορεί να δώσει πολύ καλή ακρίβεια, σε κλάσμα ενός μεγέθους. Έχει όμως ως μειονέκτημα το γεγονός πως εξαρτάται έντονα από την ικανότητα, την εμπειρία και την όραση του παρατηρητή εισάγοντας στη μέτρηση έναν υποκειμενικό παράγοντα. Η αναζήτηση ανοργάνωτα σε όλο τον ουρανό είναι δύσκολη. Χρειάζεται να έχουμε προετοιμάσει χάρτες με επιλεγμένα άστρα.
Ένας εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού του NELM που δίνει πιο αξιόπιστα και σταθερά αποτελέσματα είναι με την καταμέτρηση του αριθμού των ορατών αστέρων σε συγκεκριμένα πεδία και σύγκριση με έναν πίνακα που αντιστοιχεί αριθμό και NELM. Τη μέθοδο αυτή προτείνει ο διεθνής οργανισμός μετεώρων IMO.
Αρχικά μετράμε τα αστέρια που περικλείονται στην επισημασμένη περιοχή (μαζί με τα γωνιακά).
Συνέχεια, συγκρίνουμε στον αντίστοιχο πίνακα στην πρώτη στήλη του οποίου βρίσκεται ο αριθμός των καταμετρηθέντων αστέρων και στη δεύτερη το NELM που αντιστοιχεί.
Η κύρια μέτρηση που μας ενδιαφέρει είναι το δυνατόν κοντά στο ζενίθ και γενικότερα σε ύψος >60° συνεπώς αναζητούμε ένα πεδίο που ικανοποιεί αυτές τις προϋποθέσεις. Ιδανικά, κάνουμε τη μέτρηση σε παραπάνω από ένα πεδίο.
Τα διαθέσιμα πεδίο και οι χάρτες βρίσκονται στη σελίδα του ΙΜΟ ενώ εδώ μπορείτε να βρείτε ένα εργαλείο επιλογής πεδίου.